مهاجران ؛ رقابتی جهانی برای شکار مغزها و دستان ماهر
🌍 تغییر نگاه جهانی به مهاجرت
سال‌ها بود که واژه «مهاجر» در رسانه‌ها اغلب با بحران، نگرانی‌های امنیتی و فشارهای اجتماعی همراه بود؛ اما اکنون داستان کاملاً متفاوتی در حال شکل‌گیری است. رقابتی پنهان اما شدید میان کشورها برای جذب نیروی کار ماهر، آینده اقتصادی جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این رقابت، نه تنها قواعد قدیمی مهاجرت را تغییر داده، بلکه شکاف عمیق‌تری بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه ایجاد کرده است.
🔬 در گذشته، تمرکز اصلی کشورها روی جذب دانشمندان، مهندسان و کارآفرینان برتر بود، اما امروز دامنه این رقابت بسیار گسترده‌تر شده است. از پرستاران گرفته تا کارگران ساختمانی، همه مهارت‌ها در کانون توجه قرار دارند. این تحول نشان‌دهنده‌ی تغییر بنیادین در نیازهای جوامع صنعتی است که با مشکلاتی چون کاهش جمعیت جوان و کمبود نیروی کار مواجه‌اند.
⚙️ مهاجرت دیگر صرفاً فرار مغزها نیست؛ بلکه تبدیل به شکار هوشمندانه مهارت‌ها شده است؛ رقابتی که سرنوشت اقتصادی کشورها را رقم می‌زند و خط‌کش جدید قدرت در جهان محسوب می‌شود.
کمبود نیروی کار؛ آغازگر رقابت
بر اساس تحلیل ژان کریستف دومونت، رئیس مهاجرت بین‌المللی در سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، بحران کرونا نقاط ضعف ساختاری بازار کار کشورها را به‌وضوح نمایان کرد. پس از این همه‌گیری، بسیاری از اقتصادهای پیشرفته با کمبود شدید نیروی کار مواجه شدند؛ مشکلی که با کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش سن جمعیت، پیچیده‌تر شده است. در این شرایط، مهاجرت به‌ویژه مهاجرت افراد ماهر، دیگر یک پاسخ موقتی به بحران‌های مقطعی نیست، بلکه به یک ابزار راهبردی در سیاست‌گذاری‌های بلندمدت کشورها تبدیل شده است.
دومونت تأکید دارد که بسیاری از کشورها اکنون مهاجرت را نه فقط برای جبران کمبود نیرو، بلکه برای تضمین رشد اقتصادی و پایداری جمعیتی ضروری می‌دانند. به باور او، رویکرد سنتی که مهاجرت را امری اضطراری و ناخواسته تلقی می‌کرد، جای خود را به دیدگاهی داده که مهاجرت را فرصت‌محور و قابل مدیریت می‌بیند. کشورهایی که بتوانند سیاست‌های مهاجرتی هوشمندانه و جذابی طراحی کنند، در رقابت جهانی برای جذب استعدادها و مهارت‌ها موفق‌تر خواهند بود.
به بیان دیگر، مهاجرت ماهر در عصر حاضر نه‌تنها راهی برای پر کردن خلأهای نیروی کار است، بلکه بخشی حیاتی از راهبرد توسعه اقتصادی و نوآوری کشورها محسوب می‌شود.
کانادا؛ برنامه‌ریزی برای آینده‌ای پایدار
کانادا که همواره به‌عنوان یکی از پیشروترین کشورها در زمینه مهاجرت هدفمند شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر سیاست‌های مهاجرتی خود را به‌طور چشم‌گیری توسعه داده است. این کشور با آگاهی از چالش‌های جمعیتی پیش‌رو، از جمله کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش تعداد بازنشستگان، تصمیم گرفته تا با جذب گسترده مهاجران، ساختار جمعیتی و اقتصادی خود را متعادل نگه دارد.
دولت کانادا اعلام کرده که در سال ۲۰۲۳ قصد دارد ۴۶۵ هزار نفر از مهاجران را به‌عنوان ساکنان دائمی جذب کند؛ رقمی که قرار است در سال ۲۰۲۴ به ۴۸۵ هزار و در سال ۲۰۲۵ به نیم میلیون نفر افزایش یابد. این تصمیم بخشی از یک راهبرد بلندمدت برای مقابله با کاهش شدید نسبت نیروی کار به جمعیت بازنشسته است. برآوردها نشان می‌دهد که این نسبت که در ۵۰ سال گذشته ۷ به ۱ بوده، تا سال ۲۰۳۵ ممکن است به تنها ۲ به ۱ کاهش یابد؛ وضعیتی که می‌تواند بار سنگینی بر دوش نظام مالی و اجتماعی کشور بگذارد.
کانادا با بهره‌گیری از سیستم امتیازدهی و انتخاب مهاجران بر اساس نیازهای اقتصادی، در تلاش است نه‌تنها کمبودهای بازار کار را جبران کند، بلکه با جذب نیروهای متخصص، به رشد پایدار اقتصادی و حفظ کیفیت زندگی شهروندان خود نیز کمک کند. این سیاست‌ها، کانادا را به یکی از مقصدهای مهاجرتی محبوب در جهان تبدیل کرده‌اند.
اروپا و تغییر در سیاست‌های مهاجرتی
🌍 بحران جمعیتی در اروپا
در قاره اروپا، کشورهایی مانند 🇩🇪 آلمان و 🇵🇱 لهستان با چالش بزرگی روبرو هستند: پیری جمعیت.
👷♂️ لهستان که تا پیش از این می‌توانست روی نیروی کار ارزان و ماهر از کشورهای اروپای شرقی حساب کند، اکنون نمی‌تواند فقط به این منابع تکیه کند و نیازمند رویکردهای جدیدی است.
🇩🇪 آلمان، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای اروپا، با معرفی ابزار نوینی به نام «کارت فرصت» تلاش می‌کند ورود نیروی کار ماهر را از خارج اتحادیه اروپا آسان‌تر کند. این کارت بر اساس یک سیستم امتیازی طراحی شده تا افراد مستعد بتوانند راحت‌تر و سریع‌تر وارد بازار کار آلمان شوند.
⚖️ علاوه بر این، اصلاحاتی در قوانین تابعیت انجام شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به حذف ممنوعیت تابعیت دوگانه اشاره کرد. این تغییرات، بخشی از بسته‌ای جامع برای جذب مهاجران ماهر و ایجاد محیطی جذاب‌تر برای آن‌ها در آلمان به شمار می‌آید.
استرالیا؛ ساده‌سازی فرایندهای مهاجرتی
🌏 اقیانوسیه و تحولات مهاجرتی استرالیا
🇦🇺 استرالیا در قاره اقیانوسیه وعده داده است که سیستم مهاجرتی خود را به‌روزرسانی کند و پیچیدگی‌های موجود را کاهش دهد. این کشور با درک نیازهای متغیر اقتصادی، تلاش می‌کند مسیر مهاجرت برای نیروی کار ماهر را آسان‌تر و جذاب‌تر سازد.
🎯 اندرو رز، نماینده دائم استرالیا در سازمان ملل، در کنفرانس مهاجرت وین بیان کرد که رقابت برای جذب استعدادها میان کشورهای پیشرفته‌ای مانند 🇩🇪 آلمان، 🇺🇸 ایالات متحده، 🇬🇧 بریتانیا و 🇨🇦 کانادا به شدت در جریان است و استرالیا نیز در این رقابت فعالانه حضور دارد.
⚙️ هدف استرالیا، هموارسازی مسیر جذب نیروی کار ماهر برای تقویت اقتصاد و پاسخگویی به نیازهای بازار کار خود است.
جذب مهاجر؛ فراتر از ویزا
🛂 جذب مهاجر؛ فراتر از صدور ویزا
ژان کریستف دومونت، رئیس بخش مهاجرت بین‌المللی در سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، تاکید می‌کند که موفقیت در رقابت جذب نیروی کار ماهر تنها به صدور ویزا محدود نمی‌شود.
🎁 کشورها باید بسته‌های مهاجرتی جذاب و کامل ارائه دهند که فراتر از جنبه‌های اداری باشد. مهاجران به دنبال شرایطی هستند که بتوانند:
- خانواده‌شان را به همراه بیاورند 👨👩👧👦
- همسرشان اجازه کار داشته باشد 💼
- امکان اقامت بلندمدت و نهایتاً اخذ تابعیت فراهم شود 🏠
- و از همه مهم‌تر، احساس تعلق و پذیرش اجتماعی در کشور مقصد را تجربه کنند ❤️
🌟 تنها با فراهم کردن چنین شرایطی است که کشورها می‌توانند در این رقابت تنگاتنگ برنده شوند و نیروی کار ماهر را به طور پایدار جذب کنند.
🇬🇧 بریتانیا؛ برنده غیرمنتظره در میدان رقابت مهاجرت
پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا یا همان برگزیت، بسیاری پیش‌بینی کردند که این کشور به انزوای اقتصادی و اجتماعی می‌رود و روند جذب مهاجران کاهش خواهد یافت. اما واقعیت‌های جدید داستانی متفاوت را روایت می‌کنند.
📈 سال گذشته، بریتانیا میزبان تقریباً نیم میلیون مهاجر جدید بود، رقمی بی‌سابقه که نشان‌دهنده جذابیت بالای این کشور برای مهاجران است و حتی منتقدان جدی برگزیت را نیز به شگفتی وا داشت.
💼 چرا بریتانیا موفق شده؟
سیاست‌های مهاجرتی جدید پس از برگزیت مسیرهای ساده‌تر و مشخص‌تری برای مهاجران ماهر ایجاد کرده‌اند. این سیاست‌ها افراد متخصص در فناوری، مهندسی، بهداشت و درمان را جذب کرده‌اند.
🏙️ شهرهای بزرگ مثل لندن، منچستر و ادینبورگ با فرصت‌های شغلی متنوع و کیفیت زندگی مطلوب، مهاجران را به خود جذب می‌کنند.
🌍 تأثیر بر جامعه و اقتصاد بریتانیا
مهاجرت هدفمند باعث تقویت بازار کار، افزایش نوآوری و رشد اقتصادی می‌شود. مهاجران با تخصص و تجربیات خود به تولید ثروت و گسترش فرهنگ کمک می‌کنند و جامعه را پویاتر می‌سازند.
⚠️ با این حال، بریتانیا با چالش‌هایی مانند نیاز به ادغام بهتر مهاجران و مقابله با تبعیض مواجه است که باید به آن توجه کند.
✨ تجربه بریتانیا نشان می‌دهد که حتی در شرایط سیاسی پیچیده، با سیاست‌های هوشمندانه و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان در رقابت جهانی جذب نیروی کار ماهر پیروز شد و جایگاه خود را تقویت کرد.
کشورهای در حال توسعه؛ بازندگان خاموش
این تحولات یک پرسش اساسی را پیش می‌کشد: کشورهای فرستنده مهاجر، که عمدتاً از اقتصادهای در حال توسعه‌اند، چه چیزی را از دست می‌دهند؟ پاسخ، بسیار نگران‌کننده است. با از دست رفتن نیروی انسانی آموزش‌دیده، نظام سلامت، آموزش، صنعت و حتی توان نوآوری این کشورها دچار ضعف می‌شود.
راه‌حل این معضل، تنها در بستن مرزها نیست. کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که باید به مدل‌های مهاجرت دَوَرانی توجه شود؛ مدلی که در آن مهاجران بتوانند میان کشور مبدأ و مقصد در رفت‌وآمد باشند. همچنین برنامه‌های انتقال دانش، سرمایه‌گذاری در کشور مبدأ توسط مهاجران، و همکاری‌های آموزشی بین‌المللی می‌تواند اثرات منفی مهاجرت را کاهش دهد.
در نهایت، آن‌چه در حال وقوع است، تنها یک «بحران مهاجرت» یا «امواج مهاجران» نیست؛ بلکه بازتابی است از تحولی ژرف در ساختار جمعیتی و اقتصادی جهان. کشوری که اکنون بسته‌ای جامع، انسان‌محور و آینده‌نگر برای مهاجران ارائه دهد، برنده رقابتی خواهد بود که نه‌تنها ثروت، بلکه سرنوشت ملت‌ها را رقم خواهد زد.مهاجرت در قرن بیست‌و‌یکم، دیگر پدیده‌ای منفعل نیست؛ بلکه ابزاری استراتژیک است در مسیر بازآفرینی اقتصاد جهانی. و این‌بار، جنگ نه برای منابع زیرزمینی، بلکه برای ذهن‌ها، بازوها و قلب‌هایی است که می‌توانند آینده را بسازند.
نظرات کاربران